در برخی مواقع افراد به دلیل رو به رو شدن با اتفاقات ناخوشایند و پراسترس زندگی یا تغییرات هورمونی ممکن است دچار احساس غم و اندوه شوند که معمولا این احساس پایدار نیست و بعد از چند روز برطرف میشود، اما در برخی مواقع این احساس غم برای مدت طولانی در فرد باقی میماند و به افسردگی تبدیل میشود.
افسردگی هر دو گروه زنان و مردان را تحت تاثیر قرار میدهد، اما شیوع آن در زنان بیشتر است. احساس غم، بی انگیزگی، لذت نبردن از فعالیتهای لذت بخش و سرگرمی ها، احساس گناه، عدم تمرکز و اختلالات خواب از علائم مشترک افسردگی بین زنان و مردان است. با این وجود مطالعات نشان میدهد برخی علائم افسردگی در زنان و مردان میتواند متفاوت باشد. در این مطلب ما به بررسی تفاوت افسردگی در مردان و زنان میپردازیم.
تفاوت افسردگی در مردان و زنان
۱. زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی میشوند
زنان دو برابر مردان در خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند. این تفاوت میتواند ناشی از عوامل زیر باشد.
تغییرات هورمونی بعد از بلوغ در زنان: قبل از رسیدن به سن بلوغ تفاوت کمتری بین افسردگی دختران و پسران وجود دارد، اما پس از رسیدن به سن بلوغ افسردگی در زنان بیشتر از مردان است. این تفاوت میتواند ناشی از تغییرات هورمونها در زنان بعد از بلوغ باشد. افسردگی قبل از قاعدگی، افسردگی پس از زایمان و افسردگی دوران یائسگی به دلیل تغییرات هورمونها در این دوران به وجود میآیند.
آسیب پذیری ژنتیکی: داشتن سابقه خانوادگی افسردگی خطر ابتلا به افسردگی را افزایش میدهد. با این وجود این آسیب پذیری ژنتیکی زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار میدهد و باعث میشود در هنگام بروز حوادث استرس زا دچار افسردگی شوند.
تفاوت در ساختار مغز: در زمان رشد مغز در رحم، تفاوتهای جنسی در مغز رخ میدهد. این تفاوتها باعث میشود زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به اختلالات خلقی از جمله افسردگی قرار بگیرند.
عوامل محیطی: فشار ناشی از مسئولیت زنان از جمله وظایف خانه و تربیت فرزندان باعث افزایش استرس در آنها میشود و خطر ابتلا به افسردگی را افزایش میدهد.
۲. تفکرات منفی در زمان افسردگی در زنان بیشتر از مردان است
احساسات یا تفکرات منفی از علائم رایج افسردگی است، اما شدت این تفکرات در زنان بیشتر است. زنان در هنگام افسردگی بدون هیچ دلیل خاصی گریه میکنند و هنگام حرف زدن با خودشان افکار منفی به سراغشان میآید و خود را سرزنش میکنند. این تفکرات منفی در زنان شدت افسردگی را بیشتر میکند. مردان برخلاف زنان در زمان افسردگی احساساتشان را نشان نمیدهند و با سرگرم کردن خود به کارهای دیگر ذهنشان را از تفکرات منفی دور نگه میدارند که تحمل شرایط را برایشان آسانتر میکند.
۳. مصرف الکل و مواد مخدر در مردان افسرده بیشتر است
مردان برخلاف زنان در زمان افسردگی نمی توانند غم و اندوهشان را نشان دهند و به سراغ مصرف الکل یا مواد مخدر میروند تا بتوانند بر افسردگی شان غلبه کنند. البته برخی از زنان هم که از افسردگی شدید رنج میبرند ممکن است به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا کنند.
۴. رفتارهای پر خطر و خشونت آمیز در مردان افسرده بیشتر است
کار یا ورزش کردن بیش از حد، شرکت در شرط بندیها و قمار، رانندگی کردن با سرعت بالا و بدون احتیاط از رفتارهای پرخطری به حساب میآیند که مردان در زمان افسردگی برای پنهان کردن غمشان به آنها روی میآورند. سرکوب کردن احساسات در زمان افسردگی توسط مردان باعث میشود که افسردگی آنها به شکل خشم و بدخلقی خودش را نشان دهد. از این رو، افسردگی در مردان با حملات خشم همراه است.
۵. تشخیص افسردگی در مردان سختتر از زنان است
همانطور که ذکر شد مردان در زمان افسردگی احساسشان را سرکوب میکنند و غمشان را پنهان میکنند، همین امر باعث میشود که اعضای خانواده متوجه وجود علائم افسردگی در فرد نشوند و فرد افسرده دیرتر برای تشخیص بیماری به متخصص مراجعه کند و بیماری پیشرفت کند.
۶. افسردگی در زنان با اختلال خوردن همراه است
اختلال خوردن به معنی کم اشتهایی یا پرخوری عصبی(بولیمیا) است. زنان در زمان افسردگی بیشتر از مردان به اختلال خوردن دچار میشوند. همچنین احتمال بروز اختلال هراس، اضطراب و وسواس در زمان افسردگی در زنان بیشتر از مردان است.
۷. افسردگی در مردان با درد فیزیکی همراه است
برخی از مردانی که دچار افسردگی هستند به دردهای جسمی مانند کمردرد، سردرد یا مشکلات گوارشی دچار میشوند. از آنجاییکه این بیماریها منشا جسمی ندارند معمولا به درمانهای طبیعی پاسخ نمیدهند.
۸. آمار خودکشی در مردان افسرده بیشتر از زنان است
عدم تشخیص به موقع افسردگی در مردان باعث میشود که افسردگی در آنها پیشرفت کند و افکار خودکشی به سراغشان بیاید. مطالعات نشان میدهد که مردان افسرده ۳ تا ۴ برابر زنان دست به خودکشی میزنند و در زمان خودکشی به روشهای خشن تری مانند استفاده از تفنگ، اوردوز و ... روی میآورند. متاسفانه بسیاری از خودکشیهای مردان در زمان افسردگی موفقیت آمیز است.
۹. دوره بهبود افسردگی در زنان معمولا طولانیتر از مردان است
زنان در مواجهه با رویدادهای پر استرس زندگی مانند از دست دادن شغل، مرگ و میر عزیزان و روابط پرتنش بیشتر از مردان به افسردگی دچار میشوند و احساس استرس و افسردگی برای مدت بیشتری در آنها باقی میماند. این موضوع میتواند به تفاوت سطح هورمونهای تنظیم خلق و خو در بین زنان و مردان برگردد.
۱۰. افسردگی بعد از زایمان در زنان بیشتر از مردان است
افسردگی پس از زایمان باعث میشود که والدین از به دنیا آمدن کودکشان به اندازه کافی احساس شادی نداشته باشند و نگران باشند نتوانند والد خوبی برای فرزندشان باشند. این نوع افسردگی در زنان شایعتر از مردان است.
سخن پایانی
اگرچه تفاوتهایی بین افسردگی زنان و مردان وجود دارد، اما شیوه درمان افسردگی زنان و مردان یکسان است. روان درمانی، درمان دارویی و یا ترکیبی از درمان دارویی و روان درمانی به رفع افسردگی در زنان و مردان کمک میکند. پیدا کردن شیوه درمانی مناسب ممکن است کمی زمان بر باشد، بنابراین لازم است تا بیماران با پزشک معالج همکاری کنند تا پزشک بتواند بهترین روش درمان برای آنها را بیابد. همچنین بسیاری از عوارض جانبی داروهای افسردگی در طی دو هفته اول مصرف برطرف میشوند، با این وجود در صورتیکه این عوارض جانبی غیر قابل تحمل باشند باید با پزشک معالج در میان گذاشته شوند.