پلاک روی دندان یک عفونت باکتریایی است که باید قبل از پیشرفت آن و شروع مشکلاتی از جمله دنداندرد، آبسه دندان، ورم لثه و حساسیت دندانها، آن را از بین ببرید. مسواک زدن به صورت روزانه، نخ دندان کشیدن به روش درست و مراجعه منظم به دندان پزشکی برای حفظ سلامت دندانها ضروری است. درصورتی که به درستی مسواک نزنید، پلاکهای حاضر روی دندانهایتان جامد و سخت میشوند و در نتیجه منجر به مشکلات دندان و لثه خواهد شد. بنابراین بسیار مهم است که بدانید برای از بین بردن پلاک دندان چه باید بکنید تا از بیماریها و مشکلات بیشتر پیشگیری شود. در این مقاله ما راههای از بین بردن پلاک دندان به روشهای خانگی را توضیح خواهیم داد و در ادامه به شما یاد میدهیم که چگونه از تشکیل این پلاکها جلوگیری کنید.
روشهای از بین بردن پلاک دندان
بعد از هر وعده غذا دندانهایتان را به درستی مسواک کنید تا از شکل گیری رسوبات دندانی (تارتار) جلوگیری شود. از یک مسواک نرم برای این کار استفاده کنید و به گونهای مسواک را روی دندانها حرکت دهید که سطح همه دندانها به طور کامل تمیز شود. به یاد داشته باشید که همیشه باید مسواک را با زاویه ۴۵ درجه در خط لثه نگه دارید.
خمیردندانهای فلوراید، کمک میکنند که غلظت فلوراید در دندانها افزایش یابد و با تقویت دندان از ایجاد حفره درون دندان جلوگیری میکند. فلوراید مینای دندان را قویتر میکند و در نتیجه دندانهایتان کمتر از مصرف غذاها و نوشیدنیهای اسیدی آسیب میبیند. استفاده از خمیردندان فلوراید به فرایند «رمینرالیزاسیون» (فرایند جذب مواد معدنی به دندان) در نواحی آسیبدیده دندان کمک کرده و آنها را از شکل گیری پلاک محافظت میکند.
استفاده از خمیردندان ضد پلاک و ضد تارتار برای از بین بردن پلاک دندان بسیار مفید است. تعدادی ماده شیمیایی مانند پیروفسفات، فلوراید، سیترات روی و ... در ترکیبات این خمیردندانها وجود دارد که از شکل گیری تارتار روی دندانها جلوگیری میکنند.
یک قاشق غذاخوری جوش شیرین و مقداری نمک را با هم ترکیب کنید و آنها را روی یک مسواک مرطوب بریزید. سپس دندانها را به آرامی با آن مسواک کنید و بعد با آب ولرم آبکشی کنید. این کار را یک روز در میان انجام دهید تا سریع به نتیجه برسید. زمانی که پلاک دندانهایتان از بین رفت میتوانید این کار را هر هفت یا ده روز یک بار انجام دهید.
جوش شیرین میتواند دندان و لثه را تسکین دهد و اثر ضد باکتریایی روی پلاک و تارتر دندانها داشته باشد. این کار به از بین رفتن پلاک دندان و سفیدی آن کمک میکند. از آنجایی که جوش شیرین یک آنتی اسید است، تعادل pH دهان را بازیابی میکند و به مقدار ۴ یا ۵ میرساند. نمک نیز خواص ضد میکروبی دارد و بنابراین برای بهداشت دهان و دندان مفید است.
- اسکراب آلوئه ورا و گلیسرین
یکی دیگر از روشهای موثر از بین بردن پلاک دندان استفاده از اسکراب آلوورا و گلیسیرین است که در آن از ترکیبات موثری استفاده شده است.
یک قاشق چایخوری ژل آلوئه ورا
چهار قاشق چایخوری گلیسرین گیاهی
چهار تا پنج قاشق غذاخوری جوش شیرین
ده قطره روغن اسانس لیمو
یک فنجان آب
همهی این مواد را با هم ترکیب کنید تا یک خمیر نرم درست شود. سپس این اسکراب را روی دندانها بکشید و بعد دهان را آبکشی نمایید. شما باید روزانه یک بار از این اسکراب استفاده کنید تا زمانی که پلاکها شروع به از بین رفتن کنند. سپس هر سه یا چهار روز یک بار این کار را انجام دهید تا زمانی که پلاک دندان به طور کامل از بین برود.
ژل آلوئه ورا و جوش شیرین هر دو دارای خواض ضدمیکروبی هستند. آلوئه ورا همچنین حاوی آنتی اکسیدانهاست که میتواند با از بین بردن رادیکالهای آزاد تولید شده توسط باکتریها بهبود دندان و لثه را سرعت بخشد. همچنین اسانس لیمو یک عامل ضد میکروبی عالی است که میتواند به از بین بردن پلاک دندانها به شما کمک کند.
هشدار: از این روش در بلند مدت استفاده نکنید چرا که گلیسرین میتواند فرایند «رمینرالیزاسیون» را مختل کند.
- جویدن مصرف میوه و سبزیجات
یک ایده عالی برای از بین بردن پلاک دندان این است که یک سیب، خربزه، هویج یا کرفس گاز بزنید. این میوهها یا سبزیجات را یک ساعت بعد از هر وعده غذایی بخورید تا دندانهایتان به طور طبیعی تمیز شوند. این کار نه تنها ذرات باقی مانده غذا در دندانها را پاک میکند، بلکه پلاکه یا تارتر روی دندان را نیز از بین میبرد و لثه را تقویت میکند.
یک قاشق غذاخوری کنجد را بجوید، اما آنرا نبلعید. سپس درحالی که کنجد در دهان شماست، دندانهایتان را با مسواک خشک، مسواک کنید. این کار را هر هفته دو بار تکرار کنید.
دانههای کنجد به عنوان یک اسکراب طبیعی دندان را تمیز میکنند و از بین بردن پلاک دندان را سرعت میبخشند.
روزانه، بعد از خوردن غذا دو تا سه عدد انجیر را به آرامی بجوید. مصرف انجیر دندانها را تمیز و لثه را قوی میکند. جویدن انجیر غدد بزاقی را تحریک میکند و ترشح بزاق را افزایش میدهد. در نتیجه پلاک دندان از بین رفته و دندان تمیز میشود.
بسیاری از دندانپزشکان توصیه میکنند برای بهتر تمیز کردن دندانها از یک مسواک برقی استفاده کنید. مسواکهای برقی برای از بین بردن پلاک دندان و درخشندگی آنها بهتر از مسواکهای دستی عمل میکنند.
استفاده از نخ دندان بهترین روش برای از بین بردن پلاک دندان و باقی ماندههای غذا بین آنهاست. استفاده منظم از نخ دندان، از شکل گیری تارتار جلوگیری و به حفظ بهداشت دندان کمک میکند. نخ دندان نه تنها بین دندانها بلکه میان لثهها را نیز تمیز میکند و بنابراین احتمال ابتلا به بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان از بین میرود.
- قرقره محلول پراکسید یا یک ضدعفونی کننده
یک قاشق غذاخوری محلول ضدعفونی کننده دهان و سه قاشق غذاخوری محلول هیدروژن پراکسید ۳ درصد را با هم ترکیب کنید و حدود یک تا دو دقیقه این ترکیب را قرقره کنید و سپس مقداری آب را به همان صورت قرقره نمایید.
هفتهای دو بار این کار را انجام دهید. محلول هیدروژن پراکسید و محلول دهانشویه ضد عفونی کننده با میکروبها مبارزه میکنند و در نهایت پلاک دندانها را از بین میبرند.
شما میتوانید با استفاده از یک خلال دندان، پلاکهای سخت شده را از روی دندانها پاک کنید. با استفاده از یک آینه، محل پلاک را تشخیص دهید و به آرامی با خلال دندان آن را بتراشید و سپس دهان را به خوبی آبکشی کنید.
هشدار: این کار باید به آرامی و با احتیاط فراوان انجام شود چرا که خلال دندان میتواند به لثه آسیب بزند و در نهایت منجر به عفونت آنها شود.
خوردن غذاهای تند یکی دیگر از راههای از بین بردن پلاک دندان به روشی طبیعی است. غذاهای تند، ترشح بزاق را تحریک میکنند و افزایش میدهند و بزاق دهان به پاکسازی دندان و لثهها کمک میکند.
سه تا چهار قطره عصاره گیاه خون ریشه را به یک فنجان آب گرم اضافه و آن را قرقره کنید. روزانه با این محلول دهان را بشوئید (ترجیحا هر روز دو مرتبه). خون ریشه یکی از مواد رایج مورد استفاده در تولید خمیردندان هاست چرا که این گیاه دارای خواص ضد میکروبی ثابت شده است. تحقیقات نشان میدهند که گیاه خون ریشه علاوه بر از بین بردن پلاک، برای کاهش آماس و التهاب لثه نیز مفید است.
- روغن کشی دندان (Oil Pulling)
یک یا دو قاشق روغن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در دهان بگردانید و سپس دهان را آبکشی کنید. در هفته دو تا سه بار این کار را تکرار کنید.
روغن گردانی دهان، یک روش سنتی برای از بین بردن پلاک دندان و سایر عفونتهای مشابه است. روغن قادر است تمام ناخالصیها را از درون حفرههای دندان به خود جذب کند. برای این کار روغن نارگیل بهترین گزینه است چرا که خواص ضد میکروبی دارد و در برابر پاتوژنهای خوراکی موثر است.
پیشگیری از تشکیل پلاک روی دندان
زمانی که پلاک یا تارتار روی دندانها شکل میگیرد، از بین بردن آن و جلوگیری از رسوب بیشتر کار دشواری است. ممکن است مشاهده نتیجه این روشهای خانگی زمانبر باشد، اما قطعا نتیجه خواهند داد. بسیار مهم است که قبل از افزایش آسیب ناشی از پلاک، از شر آن خلاص شوید. اگر تارتار از روی دندان به موقع پاک نشود ممکن است دندان شما کاملا بپوسد و مجبور به کشیدن آن شوید. در ادامه میتوانید چند نکته برای پیشگیری از شکل گیری پلاک روی دندان را بخوانید:
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا سلامت کلی دندان بررسی شود.
برای محافظت از مینای دندان، از یک مسواک نرم و ابزار مناسب برای پلاک دندان استفاده کنید.
سیگار نکشید؛ چرا که تنباکو دلیل اصلی شکل گیری پلاک روی خط لثه است.
از مصرف بیش از حد نشاسته و شیرینی بپرهیزید، این مواد رشد باکتری در دهان را افزایش میدهند. به طور کلی بهتر است از خوردن تنقلات در طول روز اجتناب شود.
بعد از هر وعده غذایی آب کافی بنوشید تا ذرات غذا در دهان باقی نمانند.
بعد از هر وعده غذا یک سیب یا خربزه بخورید تا دندانها به طور طبیعی پاکسازی شوند و سلامت لثه بهبود یابد.
مقدار زیادی از میوههای غنی از ویتامین C مصرف کنید چرا که آنها سلامت کلی دهان و دندان را تقویت میکنند.
سوالات رایج در رابطه با پلاک دندان و تارتار
- تفاوت پلاک دندان و تارتار چیست؟
پلاک دندان، یک غشای نرم و بی رنگ بر روی لثه است که باکتریها روی آن شروع به تولید مثل میکنند. پلاک روی دندان را میتوان به راحتی و با رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان از بین برد. اما زمانی که این کار به طور مرتب صورت نگیرد، یک ماده زرد و سخت از پلاک به نام تارتار روی دندان شکل میگیرد که از بین بردن آن سختتر از پلاک است.
- چرا تارتار روی دندان شکل میگیرد؟
تجمع باکتریها منجر به شکل گیری پلاک روی دندان میشود. در صورتی که فرد به از بین بردن پلاک مبادرت نورزد، تبدیل به یک رسوب سخت به نام تارتار میشود. بهداشت بد دهان و دندان و رژیم غذایی مملو از نشاسته و شیرینی نیز احتمال تشکیل تارتار را افزایش میدهد.
- چقدر طول میکشد که تارتار روی دندان شکل بگیرد؟
به طور متوسط حدود ۱۲ روز طول میکشد تا پلاک روی دندان به تارتار تبدیل شود.
در صورتی که تارتار از روی دندانها پاک نشود، رسوب و تشکیل پلاک روی دندان و لثه افزایش مییابد. تارتار یک ماهیت سخت و متخلخل دارد و بنابراین یک محیط مناسب برای رشد باکتریها ایجاد میکند. تارتار به لثه و دندان آسیب میزند و میتواند منجر به ورم لثه، از بین رفتن مینای دندان و بیماریهای مربوط به لثه شود. تارتار همچنین میتواند منجر به بیماریهای استخوانی یا حتی بیماریهای قلبی بشود.
جمع بندی
حالا که میدانید برای از بین بردن پلاک و تارتار از روی دندان چه باید کرد، وقت را تلف نکنید. پلاک و تارتار را میتوانید به سادگی و با پیروی از روشهای خانگی شرح داده شده در این مقاله از بین ببرید. با این حال باید در نظر داشته باشید که تارتار یک غشای سخت است و بسته به عمل آن ممکن است به سختی پاک شود. بهترین کار این است که از شکل گیری آن به خوبی پیشگیری به عمل آورید.