سه‌شنبه ۴ دی ۱۴۰۳
برای ارتباط با خداوند و در خواست کمک از او، مناجات‌ها و اذکار زیادی وجود دارد. برخی از آن‌ها دعا برای ختم به خیر شدن کار بوده که از زبان بزرگان دین بیان شده است.
چه دعاهایی برای ختم به خیر شدن مسائل مجرب هستند؟ بزرگان و علمای دین اسلام، دعاها و مناجات‌های زیادی برای به ثمر رسیدن امور معرفی کرده‌اند. ادعیه معمولا به انواع قرآنی و غیر قرآنی تقسیم می‌شوند و هر نوع از آن‌ها خاصیت و ثمره متفاوتی دارند. در این مقاله، قصد معرفی چندین دعای قرآنی و غیر قرآنی و یک نماز حاجت را برای ختم به خیر شدن کار را داریم.
خداوند مهربان می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم». این فرمایش خداوند، یکی از برجسته‌ترین دلایل ما مسلمانان برای کمک گرفتن از ادعیه و مناجات در گرفتاری‌هاست. در این قسمت به معرفی چند دعا و نماز سفارش شده برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل می‌پردازیم:
۱. دو دعا از کتاب بلد‌الامین
دعای اول
کفعمی در کتاب بلد الامین، دعایی از زبان امام موسی کاظم (ع) نقل می‌کند و می‌فرماید که این دعای سریع الاجابه برای انجام اموری که به درازا کشیده و امید حل‌شدنش نیست بسیار کارآمد است؛ ابتدا دعا را بخوانید سپس درخواست خود را بیان کنید:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَطَعْتُكَ فِي أَحَبِّ الْأَشْيَاءِ إِلَيْكَ وَ هُوَ التَّوْحِيدُ وَ لَمْ أَعْصِكَ فِي أَبْغَضِ الْأَشْيَاءِ إِلَيْكَ وَ هُوَ الْكُفْرُ
خدايا!تو را در محبوبترين چيزها نزدت كه يگانهپرستى است اطاعت نمودم،و تو را در مبغوضترين چيزها كه كفر است نافرمانى نكردم
فَاغْفِرْ لِي مَا بَيْنَهُمَا يَا مَنْ إِلَيْهِ مَفَرِّي آمِنِّي مِمَّا فَزِعْتُ مِنْهُ إِلَيْكَ
پس آنچه از گناهان بين اين دو است بر من بيامرز،اى آنكه گرزيگاهم تنها به جانب اوست، از آنچه از آن به سويت پناه آوردم مرا ايمنى بخش
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الْكَثِيرَ مِنْ مَعَاصِيكَ وَ اقْبَلْ مِنِّي الْيَسِيرَ مِنْ طَاعَتِكَ يَا عُدَّتِي دُونَ الْعُدَدِ وَ يَا رَجَائِي وَ الْمُعْتَمَدَ وَ يَا كَهْفِي وَ السَّنَدَ
خدايا!بيامرز از نافرمانيهاى بسيارم را در پيشگاهت،و طاعت اندكم را در آستانت بپذير، اى تنها توشهام از ميان توشهها،و اى اميد و آرامش،و پناه و تكيهگاهم
وَ يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ يَا قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُوْلَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوا أَحَدٌ
اى يگانه و يكتا، اى كه گفتى«بگو او خداى يكتاست،خداى بىنياز است،نه زاده و نه زاييده شده،و برايش همتايى نبوده است
أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مَنِ اصْطَفَيْتَهُمْ مِنْ خَلْقِكَ وَ لَمْ تَجْعَلْ فِي خَلْقِكَ مِثْلَهُمْ أَحَدا أَنْ
از تو درخواست مىكنم به حق آنانكه از ميان آفريدههايت انتخاب نمودى،و هيچكس را از ميان آفريدگانت همانند آنان قرار ندادى
تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ تَفْعَلَ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالْوَحْدَانِيَّةِ الْكُبْرَى وَ الْمُحَمَّدِيَّةِ الْبَيْضَاءِ وَ الْعَلَوِيَّةِ الْعُلْيَا [الْعَلْيَاءِ]
بر محمّد و خاندانش درود فرست،و با من چنان كن كه سزاوار آنى،خدايا!از تو درخواست مىكنم به حق يگانگى بزرگتر الهى،و مقام تابنده محمّدى،و جايگاه برتر علوى
وَ بِجَمِيعِ مَا احْتَجَجْتَ بِهِ عَلَى عِبَادِكَ وَ بِالاسْمِ الَّذِي حَجَبْتَهُ عَنْ خَلْقِكَ فَلَمْ يَخْرُجْ مِنْكَ إِلا إِلَيْكَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
و به تمام آنچه به آن بر بندگانت حجّت نهادى،و به حق آن نامى كه از آفريدگان خود پنهان داشتى،كه از تو جز براى تو اظهار نگردد،بر محمّد و خاندانش درود فرست
وَ اجْعَلْ لِي مِنْ أَمْرِي فَرَجا وَ مَخْرَجا وَ ارْزُقْنِي مِنْ حَيْثُ أَحْتَسِبُ وَ مِنْ حَيْثُ لا أَحْتَسِبُ إِنَّكَ تَرْزُقُ مَنْ تَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ
و براى من در كارم گشايش و راه نجاتى قرار ده،و از جهاتى كه گمان مىبرم و يا گمان نمىبرم مرا روزى ده همانا تو هركه را بخواهى بىحساب روزى مى دهی.
دعای دوم
این ذکر به دعای مقاتل بن سلمان معروف بوده و کفعمی آن را از زبان امام زین العابدین (ع) نقل کرده‌است. در حاشیه این دعا بیان شده که اگر شخصی صد مرتبه این دعا را خواند و به مقصودش نرسید، مقاتل را لعنت کند. این مسئله بیان‌گر اصالت و کارآمد بودن این دعا است:
إِلَهِي كَيْفَ أَدْعُوكَ وَ أَنَا أَنَا، وَ كَيْفَ أَقْطَعُ رَجَائِي مِنْكَ وَ أَنْتَ أَنْتَ، إِلَهِي إِذَا لَمْ أَسْأَلْكَ فَتُعْطِيَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي أَسْأَلُهُ فَيُعْطِينِي
خدایا چگونه تو را بخوانم و حال آنکه من منم، و چگونه امیدم را از تو قطع کنم و حال آنکه تو تویی، خدایا! آنگاه که از تو نخواهم که به من عطا کنی پس کیست که از او درخواست عطا کنم؟
إِلَهِي إِذَا لَمْ أَدْعُكَ [أَدْعُوكَ ] فَتَسْتَجِيبَ لِي فَمَنْ ذَا الَّذِي أَدْعُوهُ فَيَسْتَجِيبُ لِي، إِلَهِي إِذَا لَمْ أَتَضَرَّعْ إِلَيْكَ فَتَرْحَمَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي أَتَضَرَّعُ إِلَيْهِ فَيَرْحَمُنِي
خدایا! آنگاه که تو را نخوانم تا مرا اجابت کنی پس کیست که او را بخوانم تا اجابتم کند؟ خدایا! آنگاه که به سوی تو زاری نکنم تا به من مهرآوری پس کیست که به جانب او زاری کنم تا به من مهر آورد
إِلَهِي فَكَمَا فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسَى عَلَيْهِ السَّلامُ وَ نَجَّيْتَهُ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
خدایا! چنان که دریا را برای موسی (درود خدا بر او) شکافتی و نجاتش دادی، از تو درخواست می کنم بر محمّد و خاندانش درود فرستی
وَ أَنْ تُنَجِّيَنِي مِمَّا أَنَا فِيهِ، وَ تُفَرِّجَ عَنِّي فَرَجاً عَاجِلاً غَيْرَ آجِلٍ، بِفَضْلِكَ وَ رَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و از آنچه در آن گرفتارم مرا رهایی بخشی، و بر من گشایش دهی گشایشی فوری نه دیر، به فضل و مهربانی ات، ای مهربان ترین مهربانان.
۲. دعای هفتم صحیفه سجادیه
در میان دعاهای صحیفه سجادیه، مشهور است که دعای هفتم را امام سجاد (ع) برای انجام شدن کارهای مهم قرائت می‌کردند. همچنین این دعا برای ختم به خیر شدن کارها سفارش شده‌است:
یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ، وَ یا مَنْ یفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یا مَنْ یلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَی رَوْحِ الْفَرَجِ
ای کسی که گره هر سختی به دست تو گشوده شود و ای که تندی شدائد به عنایتت می‌شکند، ای که راه بیرون‌شدن از تنگی و رفتن به سوی آسایش از تو خواسته شود،
ذَلَّتْ لِقُدْرَتِک الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِک الْأَسْبَابُ، وَ جَرَی بِقُدرَتِک الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَی إِرَادَتِک الْأَشْیاءُ
دشواری‌ها به لطف تو آسان گردد و وسایل زندگی و اسباب حیات به رحمت تو فراهم آید و قضا به قدرتت جریان گیرد و همه چیز به اراده تو روان شود
فَهِی بِمَشِیتِک دُونَ قَوْلِک مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِک دُونَ نَهْیک مُنْزَجِرَةٌ
تنها به خواست تو بی‌آنکه فرمان دهی، همه چیز فرمان برد، و هر چیز محض اراده‌ات بی‌آنکه نهی کنی از کار بایستد
أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا ینْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا ینْکشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کشَفْتَ
در تمام دشواری‌ها تو را می‌خوانند و در بلیات و گرفتاری‌ها به تو پناه جویند، غیر از بلایی که تو دفع کنی بلایی برطرف نگردد و گرهی نگشاید مگر تواش بگشایی
وَ قَدْ نَزَلَ بی یا رَبِّ مَا قَدْ تَکأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بی‌مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ
الهی بلایی بر من فرود آمده که سختی و ثقل آن مرا در هم شکسته و گرفتاری‌هایی بر من حمله‌ور شده که تحملش برای من دشوار است
وَ بِقُدْرَتِک أَوْرَدْتَهُ عَلَی وَ بِسُلْطَانِک وَجَّهْتَهُ إِلَی
و آن را تو از باب قدرتت بر من وارد کرده‌ای و به اقتدار خود متوجه من نموده‌ای
فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ
اله من، چیزی را که تو آورده‌ای کسی نبرد و آنچه تو فرستاده‌ای دیگری باز نگرداند و بسته تو را کسی نگشاید و چیزی را که تو بگشایی دیگری نبندد و آنچه را تو دشوار نموده‌ای کسی آسان نکند و آن را که تو ذلیل کرده‌ای یاوری نباشد،
فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِک، وَ اکسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِک، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکوْتُ
پس بر محمد و آلش درود فرست و به رحمتت الها - در آسایش را به رویم باز کن و به قدرتت صولت سلطان غم را در میدان حیات من بشکن و مرا در موردی که از آن شکوه دارم به عنایت و احسانت کامیاب کن
وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِک مَخْرَجاً وَحِیاً
و به درخواست من شیرینی اجابت بچشان و از سوی خودت رحمت و گشایشی دلخواه نصیبم فرما و برایم نجات و خلاصی سریع از گرفتاری‌ها مقرر کن
وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِک، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِک
و مرا به خاطر چیرگی غم از رعایت واجبات و به کار بستن مستحبات خود باز مدار
فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بی‌یا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَی هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَی کشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بی‌ذَلِک وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْک، یا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.
چرا که من به سبب آنچه به سرم آمده بی‌تاب و توان شده، و قلبم از تحمل آنچه در زندگیم رخ نموده، لبریز از اندوه گشته و تو به رفع گرفتاری‌هایم و دفع آنچه در آن در افتاده‌ام توانایی پس قدرتت را درباره من به کار بر، گرچه از جانب تو مستحق آن نیستم، ای صاحب عرش.
۳. آیات اسم اعظم
مناجات معروف به آیات اسم اعظم، از جمله سفارش‌شده‌ترین اذکار برای مناجات با خداوند است. شیخ مغربی درباره این دعا گفته است: "هرکه این پنج آیه مبارک را ورد دائم خود قرار دهد، و هر روز یازده مرتبه زیر لب زمزمه کند هر آینه براى او هر کار مهمّى از امور کوچک یا بزرگ، به زودى آسان گردد، به حق خداوند بلند مرتبه."
متن:
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ
خدایى که معبودى جز او نیست آن خدا زنده به خود پاینده تا پایان آیة الکرسى.
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ مِنْ قَبْلُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ أَنْزَلَ الْفُرْقَانَ
خدایى که معبودى جز او نیست، زنده به خود پاینده، فرو فرستاد بر تو کتاب را بر حق، تصدیق کننده آنچه پیش از آن بود، و پیش از آن تورات و انجیل را براى هدایت مردم نازل کرد، و فرقان را فرو فرستاد.
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثاً
خدایى که معبودى جز او نیست، به راستى شما را براى روز قیامت گرد خواهیم آورد، تردیدى در آن نیست، و چه کسى در گفتار راستگوتر از خدا است؟
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى
خدایى که معبودى جز او نیست براى او است نام هاى نیکو
اللَّهُ لا إِلَهَ إِلّا هُوَ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ
خدایى که معبودى جز او نیست و باید که مؤمنان تنها بر خدا توکّل کنند.
نکته: دعاها و آیات زیادی با عنوان "اسم اعظم" وجود دارد که دعای ذکر شده یکی از آن دعاها است.
۴. نماز حاجات
در میان نمازهای حاجات، نماز معروفی وجود دارد که برای پیش‌بردن امور و کارها سفارش شده‌است. در حاشیه این نماز گفته شده که اگر آن را با خلوص نیت اقامه کنید و کار شما به صلاحتان باشد، خداوند در راه رسیدن به آن عمل، شما را یاری خواهد کرد.
شیوه اقامه نماز:
دو رکعت نماز، شبیه به نماز صبح اقامه کنید
سپس ۱۰۱ مرتبه ذکر زیر را زمزمه کنید:
«استخیر اللَّه برحمته خیره فی عافیه»
برای انجام آن کار اقدام کنید، ان شا الله ختم به خیر شود.
