کاریکاتوریست ایرانی که پدیده اینستاگرام شد

مجله مهر- عطیه همتی: یک آدم لاغر ریش دار که همیشه یک ماژیک تو جیبش است تا هر وقت مغزش کار کرد و یک دیوار یا صفحه خالی گیر آورد شروع به نقاشی کشیدن کند. گاهی هم مجبور می شود بعد از کشیدن نقاشی در دیوار مورد نظر، بلافاصله محل را ترک کند تا مورد عقوبت قرار نگیرد. چون یکبار وقتی مشغول کشیدن کاریکاتور در یکی از شعبات عابربانک بوده و پلیس مچش را گرفته. در طول مصاحبه آنقدر تند تند حرف می زند که باید گوش هایت را تیز کنی تا کلماتش برایت خوب جا بیفتد وگرنه هیچ بدش نمی آید از جواب دادن به بعضی سوالات در برود. برای همین وقتی زیادی سوال پیچش می کنیم یک جمله می شنویم: « خب بعدی!»

• به خاطر داشتن کاغذ A۴ تا صبح نخوابیدم

مجید خسروانجم بچه خیابان نواب است. ۱۹ آبان ۵۷ به دنیا آمده و کارشناسی ارشد طراحی صنعتی از دانشگاه هنر دارد. از ۱۵ سالگی با یک اتفاق جالب پایش به کاریکاتور باز می شود و تا الان پایش هنوز گیر کرده است. « شاید اصلا این موضوع را درک نکنید ولی آن موقع ها که ما بچه بودیم اصلا کاغذ A۴ وجود نداشت. ما روی دفترنقاشی های نازک بی کیفیت نقاشی می کشیدیم. آن زمان ها انقدر وضع دفتر و کاغذ خراب بود که به شاگرد اول ها دفتر هدیه می دادند. یک روز پدرم ۵ کاغذ A۴ به خانه آورد. یعنی ۵ حجم سفید کاغذ که به هیچ منگنه ای وصل نبود. شاید باورتان نشود من آن شب از ذوق تا صبح خوابم نبرد. یادم می آید هر ۵ تایش را کنار هم چیدم و تاصبح نگاهشان کردم.

بعد روی یکی از آنها اولین کاریکاتورم را کشیدم. یک آدمی که در مسابقه دو شرکت کرده و نزدیک خط پایان از بقیه عقب است اما زبانش را دراز کرده و اول شده. من این کاریکاتور را هنوز دارم.»کیهان کاریکاتور، گل آقا و سروش نوجوان مجلاتی بودند که خسرو انجم در دوران نوجوانی پیگیرشان بوده اما گاهی جیبش با قیمت روی جلد همخوانی نداشته و مجبور شده بی خیال خریدشان شود. « گل آقا مجله عمومی تری بود که مردم بیشتر پیگیرش بودند. کیهان کاریکاتور هم خیلی گران بود. آن زمان سروش نوجوان که ۷ تومان بود شد ۱۰ تومان دیگر نتوانستم بخرم بعد فکر کنید کیهان کاریکاتور ۱۵ تومان بود.»

• کاریکاتور معلممان را کشیدم

کاریکاتور جزء جدانشدنی خسرو انجم است تا حاشیه دفترو کتابهایش هنگام درس خواندن تبدیل به دفتر نقاشی شود. گاهی هم قلقلکش بگیرد که در زمان بی حوصلگی کلاس درس معلم هایش را در ژست های مخصوص به خودشان نقاشی کند.«یک بار کاریکاتور معلم عربی‌مان را کشیدم. قبلش گفته بود اگر کاریکاتورم را بکشی ۲ نمره به کل کلاس اضافه می کنم. من هم کاریکاتورش را کشیدم و تحویلش دادم آخر سر هم بدقولی نکرد و به کل کلاس ۲ نمره اضافه کرد اما از من ۱۰ نمره کم کرد.» آقای کاریکاتوریست اولین کارش زمان پیش دانشگاهی و بحبوحه کنکور سال ۷۴ در مجله «طنز و کاریکاتور» چاپ شده است تا قدم اول حرفه ای شدن را در ۱۷ سالگی برداشته باشد. ولی صدایش را در نیاورده و نخواسته به کسی نشان دهد. اما خواهرش همه مجله های کیوسک محله را خریده و خواسته با پخش کردن مجله ها تبلیغ برادرش را کرده باشد. دوران دانشجویی هم بارها در مسابقات جهانی کاریکاتور شرکت کرده و خواسته شانس خود را امتحان کند. « آن موقع ها اینترنت به این شکل نبود برای تفریح آمار مسابقات این شکلی را در می آوردیم و شرکت می کردیم. خیلی از هنرمندان ایرانی این کار را انجام می دادند. انقدر که مثلا مسابقه کاریکاتور «اولنس» بلژیک که می شد حدود ۳۰۰ نفر بلژیکی، ۲۰۰ هلندی، ۲۰ انگلیسی ۱ آفریقایی شرکت می کردند بعد ایران ۷۸۰ تا شرکت کننده داشت.»

• یکی از مسئولین زنگ زد و از من تشکر کرد

خسرو انجم هیچ علاقه ای به کشیدن کاریکاتور شخصیت های سیاسی ندارد. البته گاهی هوس کشیدن کاریکاتورهای اجتماعی و نیمچه سیاسی به سبک خودش می کند. نام مجید خسرو انجم با ۲ کاریکاتور بر سر زبان ها افتاد. اولی کاریکاتور «روز پدر» و دوم کاریکاتور «گرد و خاک خوزستان» که حسابی در شبکه های اجتماعی و رسانه های خبری بازنشر شد طوری که یکی از مسئولین با او تماس گرفته و به خاطر کاریکاتور خوزستان از او تشکر کرده است.

اما کاریکاتور روز پدر محبوب ترین کاریکاتور آقای کاریکاتوریست است. « قبل از این نمی توانستم کاریکاتوری را از بین کارهایم انتخاب کنم اما بعد از این کاریکاتور دیگر می توانم.» این کاریکاتور را که خسروانجم تصمیم گرفت بدون امضا منتشرش کند با حاشیه هم روبرو شد. حاشیه ای که مجبورش کرد از این به بعد کاریکاتورهایش را با امضا منتشر کند تا کسی نتواند به اسم خودش منتشر کند. اما کاریکاتور تنها فعالیت خسروانجم نیست. او سال ها پیش فعالیت های رادیویی اش را با یک آیتم یک دقیقه ای شروع کرد و بعد از آن تبدیل به نویسنده و سردبیر یکی پرشنونده ترین برنامه های رادیویی به نام «مکس۹۵»شد تا خیلی از شنونده های رادیو این نام مجید خسرو انجم را اولین بار از این رسانه شنیده باشند.

• روی دیوارهای خانه ام نقاشی می کشیدم

جالب است بدانید خسروانجم بعد از فیلتر شدن هر شبکه اجتماعی فعالیت هایش را در آنجا خاتمه می دهد و حالا اینستاگرام محبوب ترین شبکه اجتماعی آقای کاریکاتور است که به معروف شدنش هم کمک زیادی کرده است. حالا او در صفحه اش حدود ۱۹ هزار دنبال کننده دارد که هر روز منتظر کار جدیدی از وی هستند و همه کامنت هایشان را با دقت می خواند. « اوایل عکس از همه چی می گذاشتم. اما مخاطبان از همان روزهای اول نمی پذیرفتند و فقط از من کار جدید می خواستند من هم حرفشان را گوش دادم.» طراحی های خسروانجم شبیه هیچ کس نیست و این سبک منحصر به فرد باعث شده اگر کارهایش را بدون اسم هم جایی دیدید بلافاصله یادش بیفتید.« اوایل از تخته شاسی و انگشتم عکس می گرفتم. یکی از دوستان بهم خرده گرفت که چرا انگشتت توی همه عکسهایت افتاده است. بعد از این حرف دلم خواست اصلا از انگشتانم و حتی یک جسم خارجی دیگر در کارهایم استفاده کنم. چون به نظرم جذاب می آمد. بعد هم ادامه دادم و مورد استقبال قرار گرفت.»

کاریکاتور بزرگترین بخش زندگی این هنرمند است آنقدر که یکبار وقتی مسافرت به خانه یکی از دوستانش رفته مجبور شده صفحات سفید کتاب های آنجا را بکند تا کاریکاتور توی ذهنش را بکشد و عکس بگیرد. دیوارهای خانه شان هم پربوده از هنرنمایی هایش که دیگر بعد از نقاشی جدید ساختمان، خانم خانه این اجازه را از آقا گرفته است.