هند دارای تاریخ و فرهنگ بسیار کهن و پرباری است که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد میرسد. هند سرزمین نژادها، زبانها، آیینها، و فرهنگهای فراوان و گوناگون است. هند با ۱٫۲ میلیارد نفر بزرگترین حکومت دموکراسی جهان بهشمار میرود که ۷۲ درصد مردم، هندو-آریایی، ۲۵ درصد دراویدی و ۳ درصد مونگولوید و سایر قومیتها هستند. برای آشنایی با آداب و رسوم مردم هند با ما همراه باشید.
در هند صدها زبان و هزاران گویش و لهجه وجود دارد. علاوه بر دو زبان هندی و انگلیسی که در قانون اساسی این کشور زبان رسمی اعلام شده است، ۲۲ زبان دیگر در یک یا چند ایالت موقعیت زبان رسمی را دارند.
طی ۸۰۰ سال تسلط ایرانیان، افغانها و ترکان آسیای میانه بر هند، این کشور از فرهنگ ایران و زبان فارسی تاثیر بسیاری پذیرفته است و پیش از آنکه هند مستعمره انگلستان شود (سده ۱۹ میلادی)، زبان فارسی دومین زبان رسمی این کشور و زبان فرهنگی و علمی بهشمار میرفت.
هند معجونی از ادیان مختلف و فرقههای مذهبی گوناگون است که اغلب آنها از هندوئیسم، اسلام و آیین بودایی نشات گرفتهاند
هند معجونی از ادیان مختلف و فرقههای مذهبی گوناگون است که اغلب آنها از هندوئیسم، اسلام و آیین بودایی نشات گرفتهاند. معمولا از کشور هند به عنوان مهد آیین بودا و هندو یاد میشود که جزو سومین و چهارمین مذهبهای بزرگ به حساب میآیند. حدود ۷۹٫۸ درصد مردم هند پیرو آئینهای هندو و حدود ۱۴٫۲ درصد مسلمان هستند. هند همچنین بیش از ۲٫۳ درصد مسیحی و ۱٫۹ درصد سیک دارد. اگرچه این کشور زادگاه آئین بودا است؛ اما جمعیت بودائیان هند در حال حاضر تنها حدود ۰٫۸ درصد برآورد میشود. جالب است بدانید هند پس از اندونزی و پاکستان پرشمارترین جمعیت مسلمان جهان را دارد.
ارزشهای خانوادگی در تمام هند مورد احترام است و مبنای زندگی روزمره را تشکیل میدهد. ساختار خانواده مردسالاری است بهطوریکه زنان باید تابع امر پدر، همسر و پسرشان باشند. ازدواجهای برنامهریزی شده در این کشور رواج زیادی دارد. هرچند که طبقه متوسط شهری هند از ازدواجهای برنامهریزی فاصله گرفتهاند. خانوادهها اغلب در کنار سه یا چهار نسل پیش از خود در یک خانه زندگی میکنند و به پسران ارث و به دختران جهیزیه میدهند. مراقبت از کودکان برعهده زنان خانواده (مادر، مادر بزرگ و خواهر بزرگتر) است. مقولهی طلاق و قوانین ارث و میراث، مرد محور است و در محل کار و خانه، حرف اول را میزنند.
هند یکی از قدیمیترین سیستمهای طبقهبندی اجتماعی را دارد و در این سیستم، مردم در چهار گروه اصلی قرار میگیرند که عبارتند از: برهمن (روحانیون)، شاتریا (پادشاه امرا و جنگاوران)، ویشیا ـ که در زبان سانسکریت به معنی مردم است (کشاورزان، پیشهوران، تجار و کسبه) و شودرا (مشاغلی چون سپوری، مردهسوزانی و جارو کردن خیابانها). ازدواج بین این گروهها ممنوع بوده؛ اما الان در مناطق شهری خیلی رایجتر است.
برنامهی غذایی مردم هند یکی از قدیمیترین و در عین حال، غنیترین رژیمهای غذایی در سراسر دنیا است. تفاوت مردم هند در مذهب، منطقه زندگی، زبان، ایالت و طبقات اجتماعی باعث شده است که هرکدام از این گروهها از رژیم غذایی جداگانهای برخوردار باشند. گندم و برنج باسماتی نقش مهمی در غذاهای هندی دارند و معمولاً از دارچین، زردچوبه، هل، زنجبیل، گشنیز و ترشی «چاتنی» (Chutney) برای پخت آنها استفاده میکنند. ۶۰ درصد مردم هند گیاهخوار هستند و دیگران از گوشت مرغ و بکری که نوعی بز هندی است استفاده میکنند. همچنین هندیها، بیشتر غذاهایشان را با دست میخورند یا از نان به عنوان ظرف استفاده و انواع مختلف آن را کنار غذا سرو میکنند.
فرهنگ هند اشاره به مجموع هزاران فرهنگ متفاوت و مجزای ادیان و جوامع گوناگون در هند دارد. در مناطق مختلف کشور هند آداب و رسوم و شکل زبان، دین، معماری، آشپزی، موسیقی و رقص متفاوت است. در واقع هند در طول تاریخ طولانی خود، تحت تاثیر ایدهها و باورهای متعددی بوده است و به همین دلیل چنین فرهنگ غنی و سنتی دارد. هند را به خاطر اقلامی نظیر قالیچه، صنایع دستی، آثار فلزی، برنز، حکاکی روی سنگ، سفالگری، آثار چوبی و جواهرات میشناسند. صنعتی با شهرت جهانی به نام بالیوود در این کشور فعالیت میکند که به لحاظ تولید فیلم و تعداد بلیطهای فروخته شده، در رتبه یک دنیا قرار دارد. بالیوود از بزرگترین کمپانیهای فیلمسازی جهان است که بیش از سه و نیم میلیارد مخاطب و علاقهمند در سراسر جهان دارد.
سنتهای مربوط به تئاتر، موسیقی و رقصهای هندی به ۲۰۰۰ سال پیش برمیگردد |
جالب است بدانید سنتهای مربوط به تئاتر، موسیقی و رقصهای هندی به ۲,۰۰۰ سال پیش برمیگردد. درواقع یکی از فراگیرترین و شناخته شدهترین هنرهای هند، هنر رقص است که همواره با اعتقادات مذهبی و دینی بسیار عمیق هندیها درآمیخته است و به همین دلیل اهمیت بسیار زیادی دارد. هندیها بر این باورند که حتی پیش از خلقت کلام در نزد انسان و از گذشتههای بسیار دور، رقصیدن بهترین راه برای برقراری ارتباط با خدایان بوده است. تمامی نهادهای رسمی آموزشی و حفظ میراث هنری هند، رقصهای بومی و ملی را بخشی از میراث فرهنگی و مذهبی خود میدانند. رقصهای هندی را به طور کلی میتوان در سه دسته رقصهای شناخته شده (ملی یا کلاسیک)، رقصهای محلی (متعلق به مناطق مختلف) و رقصهای معاصر دستهبندی کرد.
با توجه به تنوع فرهنگی مردم هند، اصول و قواعد رفتاری در مناطق گوناگون، فرق دارد؛ پس اگر در مورد موضوعی شک داشتید حتما سوال کنید تا باعث آزار و رنجش طرف مقابل نشوید. کلمه «آقا» (sir) یا «خانم» (Ma’am) را برای خطاب کردن بزرگترها بهکار ببرید. هندیها معمولا یک اسم مستعار دارند که در محل کار و در مواجهه با غریبهها استفاده میکنند و یک اسم مستعار برای خانواده و دوستان دارند.
مردم هند برای سلام کردن از کلمهی «نمسته» (Namaste) استفاده میکنند و همزمان با آن، دو دستشان را کنار هم قرار میدهند و کمی هم خم میشوند. مردها اغلب هنگام ملاقات یا در زمان خداحافظی با مردان، با او دست میدهند، اما نباید به خانمها دست بدهند. علاوهبراین مردها به نشانه دوستی به آرامی رو شانه طرف مقابل میزنند. فرهنگ هند بر مبنای سلسله مراتب است و در نتیجه باید ابتدا با بزرگترها و اشخاص طبقهی بالاتر احوالپرسی کنید. بهعبارتی، طبقهی اجتماعی روی احوالپرسی تاثیر دارد.
مردم معمولاً دوست ندارند به طور مستقیم، در خواستی را رد کنند. بنابراین اگر جملهی «سعی میکنم» را شنیدید، به احتمال زیاد جواب آن فرد، منفی است. بنابراین مشخص است که رفتار هندیها رک و بیپرده نیست و باید باتوجه به ایما و اشارهها به اصل مطلب پی ببرید.
لباسهای سنتی هندی، بر اساس مناطق جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، فرهنگ و اقوام مختلف از منطقهای به منطقهی دیگر متفاوت است. تاثیرات امپراطوری گوپتا، ورود اسلام به هند و استعمار بریتانیا هر یک به خوبی در لباسهای مردم این کشور به چشم میخورد.
لباسهای سنتی هندی، بر اساس مناطق جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، فرهنگ و اقوام مختلف متفاوت است
«ساری هندی» لباس سنتی زنان هند است. این لباس متشکل از یک تکه پارچه به طول ۴٫۵ الی ۸ متر و عرضی به پنهای ۶۰ الی ۱۲۰ سانتیمتر است. نوع پوشش آن بسته به مراسم مختلف، متفاوت است و هر بار میتوان این لباس را به نوع دیگری بر تن کرد. زنان هندی معمولا این پارچه را دور کمر پیچانده و باقی آن روی شانهها میاندازند، به طوری که قسمت جلویی آن باز باشد. قدمت این لباس به دوران «تمدن دره سند» یعنی در حدود ۲۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، باز میگردد.
لهنگا چولی (Lehenga Choli)، لباسی بلند، دارای چاک و دامنی کلوش است و دامن این پیراهن با قسمت بالایی آن که چولی نام دارد، جفت میشود. لهنگا چولی بیشتر به دلیل گلدوزیهای پیچیده و ظریفش معروف است که عمدتا در مراسمات ازدواج و جشنهای خاص بهکار میرود.
کمیس شلوار و چوریدار (Salwar Kameez And Churidar)، یک نوع لباس دست راحتی و موقر است که زنان هندی در مناطق پنجاب و کشمیر آن را بر تن میکنند. این لباس متشکل از یک شلوار شبیه به پیژامه به نام Salwar است که قسمتهای کمر و غوزک پای آن محکم و تنگ است.
لونگی یا پنچه (Panche or Lungi)، پارچهای بلند است که به دور کمر بسته میشود و لباسی بسیار پرطرفدار در هند بهشمار میرود. مردان و زنان هندی، هر دو این لباس رنگارنگ و گلدار را میپوشند که عمدتا مختص مراسم غیررسمی است.
دوتی (Dhoti)، لباس سنتی مردان هندی، پارچهای سفید با حاشیههای طلایی است که بیشتر مردان در جنوب هند میپوشند.
پدیدههای غربگرایی و جهانی شدن، طراحی لباسهای عصر حاضر هند را تحت تاثیر خود قرار دادهاند. اگرچه «ساری» یکی از محبوبترین لباسهای هندی به شمار میرود، اما این روزها زنان هندی ترجیح میدهند کمتر از لباسهای پوشیدهتری مانند «قمیض» یا «شلوار» استفاده کنند.
مردم هند معمولا در اولین ملاقات به طرف مقابل هدیه نمیدهند و بعد از برقراری رابطه، میتوان هدیه ردوبدل کرد. هدیه را با دو دست خود تقدیم کنید و به هیچ عنوان از دست چپ برای دادن کادو استفاده نکنید. برای کادو دادن، رنگهای آبی، قرمز و سبز را انتخاب کنید. رنگ مشکی، عصبانیت یا انرژی منفی را به طرف مقابل منتقل میکند و رنگ سفید نیز برای مراسم ختم استفاده میشود. در ضمن هدیهای که از پوست چرم تهیه شده است، انتخاب نکنید. در جریان باشید که معمولا هدیه را همان زمان گرفتن، باز نمیکنند.
همیشه کفشهایتان را پیش از وارد شدن به معابد و اماکن دینی در هند بیرون بیاورید و هیچ وقت لباسی که قسمتی از بدنتان را نمایان کند، نپوشید. علاوهبر این باید بدانید که سیگار کشیدن در حضور بزرگسالان، بیادبی محسوب میشود. یادتان باشد احساسات خود را در مکانهای عمومی نشان ندهید و از سوت زدن و چشمک زدن اجتناب کنید.
هر یک از اعضای بدن در ادیان و باورهای هندیها، نقش خاصی دارند. برای مثال ، سر بالاترین درجه را نسبت به سایر اعضاب بدن دارد و به همین شکل، پاها نیز از پایینترین رتبه برخوردارند. پاها همیشه کثیف در نظر گرفته میشوند بنابراین وقتی به خانه کسی وارد میشوید مهم است که کفشهایتان را از پا بیرون بیاورید. به روی چیزی که به نظر مهم میرسد راه نروید و اگر نمیدانستید و قدم به روی چنین چیزی گذاشتید بهتر است سریع عذرخواهی کنید تا بیاحترامی تلقی نشود. دست چپ نیز در فرهنگ هندیها تمیز نیست برای همین مردم هند هیچگاه با دست چپ چیزی نمیخورند. پس همیشه برای دادن یا گرفتن چیزی از دست راست خود استفاده کنید، در ضمن به هیچ عنوان با دست یا انگشت دست به چیزی اشاره نکنید.
بهعنوان یک گردشگر خارجی انتظار داشته باشید که در برخی از محلهها گداهای بسیاری دور شما جمع شوند زیرا برای آنها گردشگران افراد ثروتمندی محسوب میشوند. همچنین بد نیست درباره قیمت هر چیزی پیش از سفرتان تحقیق کنید تا هنگام سوار شدن به اتوبوس یا تاکسی از شما پول بیشتری نگیرند. دستفروشان هم سعی میکنند قیمت محصول را بیشتر ازآنچه هست به شما بفروشند پس برای خرید در تور هندوستان حتماً از فروشگاههای معتبر و با قیمت ثابت خرید کنید.
خانمها تا جایی که امکان دارد از لباسهای پوشیده استفاده کنند و هرگز با افراد غریبه صحبت نکنند. دقیقاً مبدا و مقصد خود را انتخاب کنید و بدانید که از کدام مسیرها باید تردد کنید. بهتر است برای گشتهای شهری با اعضای تور خود همراه شوید.