دوشنبه ۱۰ دی ۱۴۰۳
عکس العمل نوزاد به صدا نشان دهنده میزان ارتباط او با محیط پیرامون است. نوزاد در نه ماهگی اولین واکنش‌ها را به شنیدن نام خود نشان می‌دهد. اطلاع از چگونگی واکنش‌های نوزاد به صدا به والدین کمک بسیاری خواهد کرد.
عکس العمل نوزاد به صدا چگونه باید باشد؟ نوزاد حتی در روز‌های اول زندگی از قدرت شنوایی برخوردار است. در این مقاله به چگونگی عکس العمل نوزاد به صدا‌ها و شنیدن نام خودش می‌پردازیم.
سیستم شنوایی نوزاد با سیستم شنوایی بزرگسالان تفاوت‌های عمده‌ای دارد. ویژگی‌های شنوایی نوزادان در دوره‌های مختلف زمانی تفاوت می‌کنند و اطلاع از چگونگی و ویژگی‌های مربوط به آن به والدین کمک می‌کند تا در طول دوره تربیت و مراقبت از فرزند، با موفقیت بیشتری با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند.
اولین صدایی که انسان می‌شنود صدای بدن مادر است. صدا‌هایی نظیر صدای ضربان قلب، تنفس و جریان هوا در ریه‌های مادر و جریان خون از جمله صدا‌هایی هستند که جنین در هفته ۱۸ بارداری می‌شنود. گوش‌های جنین پس از این هفته رشد قابل توجهی می‌کنند و هفته به هفته با کیفیت تر می‌شنوند. حتی برخی از تحقیقات نشان می‌دهند جنین در هفته‌های ۲۵ و ۲۶ در رحم به صداهای بیرونی بدن مادر نیز عکس العمل نشان می‌دهد. چگونگی واکنش کودک به صدا با شدت در ضربان قلب است. این عکس العمل‌ها را می‌توان اولین عکس العمل نوزاد به صدا دانست. اگرچه هنوز به دنیا نیامده است.
همانطور که بیان شد سیستم شنوایی بدن نوزادان در حتی در رحم مادر نیز فعال است و با به دنیا آمدن نوزاد نیز این سیستم قوی می‌شود و نوزادان قابلیت تشخیص صدا را دارا هستند. از اولین واژه‌ها معنی دار برای نوزادان اسم خودشان است. هربار که نوزاد فرد جدیدی را می‌بیند یا فردی به او نزدیک می‌شود نام خود را می‌شنود که تکرار می‌شود و با گذر زمان اسم خودش برای او معنا دار خواهد شد. اولین عکس العمل نوزاد به نام خود در حدود پنج ماهگی تا نه ماهگی نوزاد است. این عکس العمل به شکلی است که وقتی نام نوزاد بر زبان می‌آورید برمیگردد و نگاه می‌کند. توصیه متخصصین بر این است که پدر ومادر همواره نام نوزاد را تکرار کنند تا نوزاد قدرت برقراری ارتباط با اسم خود را پیدا کند. اگر نوزاد بعد از گذر ۹ ماه هنوز هیچ عکس العملی به اسم خود نشان نمی‌دهد به پزشک کودک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود.
بسیاری از والدین منتظر بی صبرانه منتظر واکنش‌های فرزندشان به نامش هستند و وقتی پاسخی دریافت نمی‌کنند نگرانی‌هایشان شروع می‌شود. خوب است بدانید زمان دقیقی برای برای شروع واکنش نشان دادن به اسم در نوزادان وجود ندارد و نوزاد متناسب با ویژگی‌های ژنتیکی که دارد و تعداد دفعاتی که نامش را از اطرافیان شنیده است، در زمان‌های مختلف عکس‌العمل نشان می‌دهد. با این حال در صورتی که از نه ماهگی و ده ماهگی گذر کرد و هیچ پاسخ و واکنشی به نامش نشان نداد، بهتر است برای کشف علت به پزشک مراجعه کنید. این مشکل ممکن است ناشی از اختلال در شنوایی و یا عفونت گوش نوزاد باشد که جای نگرانی نیست و راهکار‌های پزشکی زیادی برای آن است.
عکس العمل نوزاد به صدا و نام خود اولین نشانه سلامت کودک در سیستم شنوایی است. این واکنش‌های طبیعی نشان می‌دهند نوزاد از قابلیت‌های شنوایی کافی و لازم برخوردار است. بدیهی است که اگر کودک با صدای اطرافیان و نام خود هیچ ارتباطی برقرار نمی‌کند و واکنشی نشان نمی‌دهد، یعنی یکی از بخش‌های مربوط به سیستم شنوایی نوزاد دچار مشکل است. مراجعه به پزشک اولین اقدام لازم در این موارد خواهد بود، زیرا در صورتی که نوزاد هرگونه مشکلی در قابلیت‌های شنوایی‌اش داشته باشد، می‌توان آن را تشخیص داد. نکته مهم‌تر و خوشحال کننده این است که در صورت تشخیص به موقع مشکلات نوزاد در شنوایی، می‌توان مهارت‌های ارتباطی را به خوبی به نوزاد آموزش داد و از این جهت در ادامه مشکلات کمتری خواهد داشت.
نوزادان در دوره‌های مختلف زمانی عکس العمل‌های متفاوتی به صداهای اطراف نشان می‌دهند. اطلاع چگونگی توانایی‌های نوزادان در واکنش به صداهای اطراف به پدر و مادر کمک شایانی می‌کند. والدین با اطلاع از این توانایی‌ها سطح انتظار خود از کودک را تنظیم می‌کنند تا در روند تربیت نوزاد مؤثرتر عمل کنند. انجمن گفتار، زبان و شنوایی آمریکا (American Speech-Language-Hearing Association) دوره نوزادی را به چند مرحله تقسیم کرده و چگونگی این توانایی‌ها را دسته بندی کرده است. در ادامه با این مراحل و چگونگی آن آشنا می‌شویم:
از تولد تا سه ماهگی نوزاد
از چهار تا شش ماهگی
از هفت تا دوازده ماهگی
جمع بندی
والدین در طول مسیر تربیت فرزند نیازمند اطلاعات دقیق و معتبری درباره مراحل رشد نوزاد هستند. این اطلاعات در مراحل مختلف زندگی کودک کمک شایانی به والدین می‌کند و فهم رفتار‌های گنگ کودک را برای آنها میسر خواهد کرد. دقت داشته باشید که انتظار بیجا و زودهنگام از نوزاد در واکنش نشان دادن به صدا و نام خودش یک اشتباه رایج در میان پدر و مادرهاست. تکرار نام کودک و صحبت کردن با او در این روند تکاملی به او کمک خواهد کرد.
