فرق روانشناس و روانپزشک چیست؟ + شرح وظایف هر کدام

در درمان بیماری‌ها و اختلالات روانی، مراجعه به افراد روانشناس، روانکاو و روانپزشک گزینه‌های پیش رو هستند. اما گاهی ممکن است بیشتر افراد، تفاوت بین روانشناس و روانپزشک را ندانند. اکثر افراد فکر می‌کنند تمامی افراد مشغول در این زمینه، تخصص مشابهی داشته و حیطه کاری‌ آن‌ها نیز مشابه است. در واقع حیطه کاری، تخصص و رشته تحصیلی، بین روانشناس و روانپزشک کاملا متفاوت است. در این مطلب به بررسی فرق روانشناس و روانپزشک می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

• معرفی روانشناس

روانشناس کسی است که در دانشگاه، رشته روانشناسی خوانده است. این فرد پس از گذراندن دوره کارشناسی ارشد و یا دکتری می‌تواند فعالیت در مطب یا مراکز مشاوره را آغاز نماید. روانشناسی بالینی یکی از شاخه‌های روانشناسی بوده و هدف یک روانشناس بالینی این است که برای درمان مشکلات یک مراجع به او کمک کند؛ روانشناسان اغلب برای کمک به بیمار خود از روان‌‌درمانی استفاده می‌‌کند. در روان‌درمانی ابتدا روانشناس اطلاعاتی در مورد مراجع کسب کرده و پس از شناخت کامل او، با روش‌هایی مانند طرحواره درمانی، رفتاردرمانی و ... به او برای حل مشکل کمک می‌کند.

• مهارت های مورد نیاز روانشناس
• علاقه زیاد و خستگی‌ناپذیری در حل مشکلات افراد
• دارای مهارت‌های شنیداری قوی
• شنونده خوبی بودن
• محرم اسرار بودن
• دارای مهارت‌های حل مسئله قوی

• میزان درآمد یک روانشناس

بسته به اینکه یک روانشناس در مطب کار کند و یا در مراکز مشاوره مشغول به کار باشد، درآمد او متفاوت است. اگر در مراکز مشاوره دولتی کار کند مطابق قانون مصوب دولت حقوق خواهد گرفت.

لازم به ذکر است که اگر روانشناسی مطب داشته باشد، بسته به شهر، محل کار و تعداد مراجعین درآمد متفاوتی دارد.

• معرفی روانپزشک

روانپزشک نیز همانند روانشناس در جهت سلامت روان فعالیت می‌کند؛ اما همان‌طور که از اسم آن مشخص بوده، فردی که با عنوان روانپزشک فعالیت می‌کند در رشته پزشکی تحصیل کرده‌است. این فرد پس از به پایان رساندن دوره پزشکی عمومی، دوره تحصیلی تخصص خود را در رشته روانپزشکی سپری کرده‌است. در واقع روانپزشکی یکی از رشته‌های تخصصی پزشکی بوده و بیشتر از اینکه روی روان بیمار کار کند، به جنبه فیزیولوژیک او توجه می‌کند. روانپزشک می‌تواند در صورت لزوم برای مراجع خود داروهای روانپزشکی تجویز کرده و حتی در شرایط حاد دستور بستری بدهد.

• مهارت‌‌ های مورد نیاز روانپزشک

از آنجا که مراجعین یک روانپزشک ممکن است دارای اختلالات روحی و روانی باشند، نیاز است که روانپزشک دارای ویژگی‌های زیر باشد.

• ثبات روحی و قدرت تصمیم‌گیری منطقی
• صبر و حوصله برای گوش دادن به بیمار
• رازداری
• مهارت حل مسئله و قدرت تصمیم‌گیری بالا

• درآمد یک روانپزشک

از آن جایی که فرهنگ مراجعه به روانپزشک هنوز در ایران به طور کامل جا نیفتاده و جایگاه این شغل در بین مردم هنوز نامشخص است، افراد از رفتن به روانپزشک اجتناب می‌کنند. به همین خاطر درآمد نسبی مشخصی برای این شغل تعیین نشده‌است.

• فرق روانشناس و روانپزشک

در قسمت زیر به فرق روانشناس و روانپزشک پرداخته شده‌است.

• روانپزشک با بررسی شرایط جسمی و فیزیولوژیک فرد در صورت نیاز دارو تجویز می‌کند؛ اما روانشناس به هیچ وجه مجاز به تجویز دارو نیست.
• مدت زمان جلسات روان درمانی که با روانشناس انجام می‌شود معمولا بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامد و فاصله بین جلسات نیز به صورت یک بار در هفته و یا هر دو هفته یکبار خواهد بود. این در حالی بوده که روانپزشک به این خاطر که با تجویز دارو به درمان می‌پردازد، معمولا جلسه بعدی بعد از اتمام دز دارو خواهد بود؛ به این ترتیب معمولا جلسه بعدی فرد مراجعه کننده یک یا دو ماه بعد خواهد بود.
• بیماری‌‌هایی که روانپزشک با آن سر و کار دارد معمولا بیماری‌های شدید روانی مانند اکسیزوفرنی هستند، اما یک روانشناس با بیماری‌های مربوط به روان مانند وسواس، بیماری اعصاب، افسردگی و ... سر و کار دارد.
• روانپزشک می‌تواند در صورت لزوم و در موارد حاد بیمار را بستری کند؛ اما روانشناس اجازه این کار را ندارد.
• روانشناس می‌تواند در حیطه‌هایی مانند زوج درمانی و یا مشاوره‌های خانوادگی نیز فعالیت کند؛ در صورتی که روانپزشک تخصص این کار را ندارد.
• روانشناس روی عوامل یادگیری و ریشه‌یابی از دوران کودکی کار کرده، اما روانپزشک روی عوامل فیزیولوژیک بیمار کار می‌کند.
• روانپزشک با بررسی شرایط جسمی بیمار و تجویز دارو در ارتباط است؛ اما علم روانشناسی یک علم گسترده بوده و بیش از ده‌ها رشته تخصصی همچون روانشناسی کودک، روانشناسی ازدواج، روانشناسی تحصیلی، روانشناسی رشد و ... دارد. پس روانشناسی علم متنوع‌تر و گسترده‌تری است.

• سخن پایانی

همان‌طور که توضیح دادیم، روانشناسی و روانپزشکی حیطه فعالیت و توانایی‌های متفاوتی دارند. با این حال گاهی در مورد برخی از مراجعین نیاز بوده تا روانشناس و روانپزشک هر دو با هم همکاری کنند؛ در این صورت روانشناس فرد را به یک روانپزشک معرفی کرده و روانپزشک با بررسی عوامل فیزیولوژیک به تجویز دارو می‌پردازد.

در پایان لازم است ذکر شود که در بسیاری از مواقعی که از مسئله‌ای رنج می‌بریم، در زندگی دچار اضطراب شده و آرامش‌ خود را از دست می‌دهیم، مراجعه به یک روانشناس یا روانپزشک درست‌ترین کاری بوده که می‌توانیم انجام دهیم. این افراد با راهکارهای اصولی و درست می‌‌توانند ما را در جهت درست راهنمایی کنند. همچنین در پایان از شما دعوت می‌کنیم تا از مقاله «چه موقع باید به روانشناس مراجعه کنیم؟» نیز در ستاره دیدن بفرمائید.
آیا تا به حال برای حل مشکلات خود به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کرده‌اید؟ آیا راهکارهای ارائه شده موثر واقع شده‌است؟ نظرات خود را از طریق قسمت ارسال نظرات با ما در میان بگذارید.

فاطمه زاهدی